Kasteel en Park Jourdain

Het Kasteel Jourdain, vanouds gekend als "Hof te Crainhem", ligt aan de basis van het ontstaan van Kraainem. Van bij het ontstaan bestond Laag-Kraainem (de bewoningskern rond de kerk) namelijk uit een burchtkern met kerk, en een hofkern (hoeve) waar het huidige kasteel Jourdain zich bevindt. De kasteelgebouwen liggen in een gedeeltelijk ommuurd omringend park (beschermd als landschap in 1976). De eigenlijke toegang, geflankeerd door twee bakstenen hekpijlers met hardstenen banden en dekplaat, ligt aan de Kasteelweg.

Geschiedenis

 In de 19de eeuw vonden er verschillende wijzigingen en verbouwingen plaats, met als voornaamste aanpassing de omvorming tot kasteel in 1883. De (pacht)hoeve werd toen verkocht aan de Brusselse dokter Delphin Gaillard-Vandecasteele, die het zijn huidige eclectische uitzicht gaf, en het binnenplein in tweeën deelde met een smalle vleugel (gesloopt in de jaren 1930). In 1899 kwam de hoeve in handen van Victor Jourdain, medeoprichter van ‘La Libre Belgique’ (1915), aan wie het kasteel zijn huidige naam ontleent. Het kasteel werd omstreeks 1980 aangekocht door de gemeente, waarop het gebouw gerestaureerd werd en een nieuwe bestemming als feestzaal kreeg. In 2003 vond er nog een restauratie plaats onder leiding van Architectenbureau De Greef, met bouw van het gebouwtje op het binnenplein (gehandicaptenlift) en inrichting van de lokalen onder het dak.

Beschrijving park

Het kasteel wordt omringd door een beschermd landschappelijk park, nu gemeentepark. Het park krijgt pas vanaf Victor Jourdain een min of meer landschappelijk uitzicht. Vlak voor de Eerste Wereldoorlog wist Jourdain ook de pastorie op te nemen in zijn domein, en vormde zo een park van 8,5 hectare. Hier kwamen later ten noorden nog de vijvers bij en de watermolen aan de Molenstraat (nu afgebroken, zie Molenstraat).

Op de topokaart van 1912 strekt het park zich uit in de beekvallei ten noordoosten van het kasteel en werd ervan gescheiden door een moestuin en een boomgaard. Deze eenvoudige structuur bleef min of meer bewaard, ondanks de verminking door de aanleg van de autosnelweg in 1973. Vanuit het kasteel vertrekt een rechte laan, die vertakt in een kleine bijna ronde lus, waarop een grote ovalen lus aansluit. In de tweede lus was een klein vijvertje uitgegraven, de grote vijvers en de watermolen hoorden immers nog niet bij het domein. De oudste beplantingen zijn hier te vinden. Zeldzame bomen zijn de Cappadocische esdoorn en de treurgingko. Na de overname van het domein door de gemeente werd het bomenbestand verrijkt met diverse, soms zeldzame, soorten zoals de tulpenboom, mammoetboom, watercipres, grijze walnoot, Amerikaanse eik met helgeel blad. In het nutsgedeelte tussen park en kasteel werd een speeltuin aangelegd.